Pensamiento decolonial, relativismo cultural e injusticia epistémica
| Autor | Jorge Sierra Merchán |
| Páginas | 24-43 |
24
Pensamiento decolonial, relativismo cultural e injusticia epistémica*
Decolonial thinking, cultural relativism and epistemic injustice
ϑΟΡΓΕ ΣΙΕΡΡΑ ΜΕΡΧΗℑΝ1
ϕοργεµιλλ65≅ψαηοο.χοµ
ΡΕΣΥΜΕΝ
Ελ οβϕετιϖο δελ αρτχυλο εσ αναλιζαρ λα αχυσαχι⌠ν δε ρελατι−
ϖισµο ηεχηα αλ πενσαµιεντο δεχολονιαλ ψ συσ χονσεχυεν−
χιασ νεγατιϖασ, α σαβερ: λα ινχοηερενχια δε διχηο πενσα−
µιεντο ψ λα χορρεσπονδιεντε ινεφιχαχια χρτιχα εν χοντρα
δελ χολονιαλισµο ευροχντριχο. Αργυµενταρ θυε ελ πενσα−
µιεντο δεχολονιαλ νεχεσιτα ρεεϖαλυαρ συ χοµπροµισο χον
Φουχαυλτ εν λο τοχαντε α λα νοχι⌠ν δε ϖερδαδ χοµο ποδερ,
µεδιαντε λα αδοπχι⌠ν δε υν χονχεπτο δε ϖερδαδ εντενδι−
δα χοµο αχυερδο ιντερσυβϕετιϖο ινσπιραδο εν ∆αϖιδσον.
Ιγυαλµεντε σοστενδρ θυε λασ πρετενσιονεσ δεχολονιζα−
δορασ δελ σαβερ πυεδεν σερ εντενδιδασ χοµο ελ ανηελο δε
θυε νο εξιστα ινϕυστιχια επιστµιχα. Φιναλµεντε αβορδαρ
λα χυεστι⌠ν θυε πλαντεα ελ ηεχηο δε θυε αλγυνασ ινϕυστιχιασ
επιστµιχασ νο σιεµπρε σον ελ ρεσυλταδο δε αχχιονεσ ιντεν−
χιοναλεσ δε λοσ αγεντεσ ψ συ ιµπαχτο εν λα ρεσπονσαβιλιδαδ
µοραλ.
ΠΑΛΑΒΡΑΣ ΧΛΑςΕΣ: πενσαµιεντο δεχολονιαλ, ρελατιϖισ−
µο, ινϕυστιχια επιστµιχα, Φουχαυλτ, ∆αϖιδσον, ρεσπονσα−
βιλιδαδ µοραλ.
ΑΒΣΤΡΑΧΤ
Τηε αιµ οφ τηε παπερ ισ το αναλψζε τηε αχχυσατιον οφ
ρελατιϖισµ µαδε το δεχολονιαλ τηινκινγ ανδ ιτσ νεγατιϖε
χονσεθυενχεσ, ναµελψ: τηε ινχοηερενχε οφ τηισ τηουγητ
ανδ τηε χορ ρεσπονδινγ χριτιχαλ ινεφφιχιενχψ αγαινστ Ευρο−
χεντριχ χολονιαλισµ. Ι ωιλλ αργυε τηατ δεχολονιαλ τηινκινγ
νεεδσ το ρεεϖαλυατε ιτσ χοµµιτµεντ το Φουχαυλτ ιν ρεγαρδ
το τηε νοτιον οφ τρυτη ασ ποωερ, βψ αδοπτινγ α χονχεπτ
οφ τρυτη υνδερ στοοδ ασ αν ιντερσυβϕεχτιϖε αγρεεµεντ ιν−
σπιρεδ βψ ∆αϖιδσον. Ι αλσο αργυε τηατ τηε δεχολονιζαδορεσ
χλαιµσ οφ κνοωλεδγε χαν βε υνδερστοοδ ασ τηε ηοπε τηατ
τηερε ισ νο επιστεµιχ ινϕυστιχε. Φιναλλψ, Ι ωιλλ αδδρεσσ τηε
θυεστιον ποσεδ βψ τηε φαχτ τηατ σοµε επιστεµιχ ινϕυστιχεσ
αρε νοτ αλωαψσ τηε ρεσυλτ οφ ιντεντιοναλ αχτιονσ βψ αγεντσ
ανδ τηειρ ιµπαχτ ον µοραλ ρεσπονσιβιλιτψ.
ΚΕΨΩΟΡ∆Σ: ∆εχολονιαλ Τηινκινγ, ρελατιϖισµ, επισ−
τεµιχ ινϕυστιχε, Φουχαυλτ, ∆αϖιδσον, µοραλ ρεσπονσαβιλιτψ.
1. Πη. ∆. εν φιλοσοφα δε λα Υνιϖερσιδαδ Ναχιοναλ δε Χολοµβια, προφεσορ−ινϖεστιγαδορ δε λα χαρρερα δε Φιλοσοφα δε λα Φαχυλταδ δε
Χιενχιασ Ηυµανασ δε λα Υνιϖερσιδαδ Αυτ⌠νοµα δε Χολοµβια, µιεµβρο δελ γρυπο Τεορασ ψ Πραξισ δε λα Πολτιχα Χοντεµπορ〈νεα,
ρεχονοχιδο πορ Χολχιενχιασ.
Criterio Jurídico Garantista. (Jul.-Dic. de 2016). Vol. 9, n.o 15, 24-43.
issn
: 2145-3381. Bogotá: Universidad Autónoma de Colombia.
Φεχηα δε ρεχεπχι⌠ν: 2016/03/10 Φεχηα δε εϖαλυαχι⌠ν: 2016/05/19 Φεχηα δε απροβαχι⌠ν: 2016/06/15
∗ Χ⌠µο χιταρ εστε αρτχυλο: Σιερρα Μερχη〈ν, ϑ., (ϑυλιο−διχιεµβρε, 2016). Πενσαµιεντο δεχολονιαλ, ρελατιϖισµο χυλτυραλ ε ινϕυστιχια επισ−
τµιχα. Χριτεριο ϑυρδιχο Γαραντιστα, 9(15), 24−43.
25
Pensamiento decolonial, relativismo cultural
e injusticia epistémica
ϑΟΡΓΕ ΣΙΕΡΡΑ ΜΕΡΧΗℑΝ1
ΣΥΜΑΡΙΟ
Ιντροδυχχι⌠ν − Ι. ΛΑ ςΕΡ∆Α∆ ΧΟΜΟ ΠΟ∆ΕΡ Ψ ΛΑ ΑΧΥΣΑΧΙΝ ∆Ε ΡΕ−
ΛΑΤΙςΙΣΜΟ − ΙΙ. ΛΑΣ ΧΡ⊆ΤΙΧΑΣ ΑΛ ΡΕΛΑΤΙςΙΣΜΟ ΠΟΣΜΟ∆ΕΡΝΟ −
ΙΙΙ. ↵ΣΟΝ ςℑΛΙ∆ΑΣ ΛΑΣ ΧΡ⊆ΤΙΧΑΣ ΑΛ ΠΕΝΣΑΜΙΕΝΤΟ ∆ΕΧΟΛΟΝΙΑΛ?
− Ις. ΟΒϑΕΤΙςΙ∆Α∆ ΧΟΜΟ ΙΝΤΕΡΣΥΒϑΕΤΙςΙ∆Α∆ Ψ ΣΟΛΙ∆ΑΡΙ∆Α∆ Ψ
ΠΕΝΣΑΜΙΕΝΤΟ ∆ΕΧΟΛΟΝΙΑΛ − ς. ΙΝϑΥΣΤΙΧΙΑ ΕΠΙΣΤ⊃ΜΙΧΑ Ψ ΠΕΝ−
ΣΑΜΙΕΝΤΟ ∆ΕΧΟΛΟΝΙΑΛ ςΙ. ΑΝΗΕΛΟ ∆Ε ϑΥΣΤΙΧΙΑ ΕΠΙΣΤ⊃ΜΙΧΑ
Ψ ΠΕΝΣΑΜΙΕΝΤΟ ∆ΕΧΟΛΟΝΙΑΛ − ςΙΙ. ΙΝϑΥΣΤΙΧΙΑ ΕΠΙΣΤ⊃ΜΙΧΑ Ψ
ΡΕΣΠΟΝΣΑΒΙΛΙ∆Α∆ ΜΟΡΑΛ − ςΙΙΙ ΧΟΝΧΛΥΣΙΝ Ρεφερενχιασ.
Introducción
Σι βιεν λα βσθυεδα δε νυεϖασ φορµασ δε ραχιο−
ναλιδαδ ψ χονοχιµιεντο νο ευροχντριχασ τιενε
υνα λαργα τραδιχι⌠ν εν Αµριχα Λατινα, εν λασ
λτιµασ δοσ δχαδασ ταλ προψεχτο εµανχιπαδορ
ηα τενιδο υν δεσαρρολλο ιµπορταντε γραχιασ α λασ
χοντριβυχιονεσ δε λοσ ρεπρεσενταντεσ δελ λλαµαδο
γιρο δεχολονιαλ: Ενριθυε ∆υσσελ (2000), Αρτυρο
Εσχοβαρ (1995), Ανβαλ Θυιϕανο (1992; 2000),
Ωαλτερ Μιγνολο (2007) ψ Βοαϖεντυρα δε Σου−
σα Σαντοσ (2009), εντρε οτροσ. Τοδοσ ελλοσ ηαν
πυεστο δε πρεσεντε θυε λα χολονιαλιδαδ δελ ποδερ
εν ελ σιστεµα−µυνδο (δεσδε λα Ιλυστραχι⌠ν ηαστα
ηοψ) ηα ιµπλιχαδο υνα χορρελατιϖα χολονιαλιδαδ
δελ σαβερ: σολο ελ χονοχιµιεντο προδυχιδο πορ
λα λιτε χιεντφιχα ψ φιλοσ⌠φιχα δε Ευροπα δεβε σερ
τενιδο πορ ελ νιχο χονοχιµιεντο ϖερδαδερο,
ραχιοναλ ψ οβϕετιϖο. Λα συπυεστα ϖαλιδεζ υνι−
ϖερσαλ δε διχηο χονοχιµιεντο (δεφενδιδα πορ λοσ
υνιϖερσαλιστασ), δεσχανσα εν λα ιδεα δε θυε σολο λ
λογρα ηαχερ αβστραχχι⌠ν ψ εσχαπαρ δε συσ χονδι−
χιοναµιεντοσ σοχιοχυλτυραλεσ. Περο δετρ〈σ δε ταλ
οβϕετιϖιδαδ δελ χονοχιµιεντο ευροχεντριστα σε
εσχονδε υνα εστρατεγια δε δοµινιο εχον⌠µιχο,
πολτιχο ψ χογνιτιϖο σοβρε ελ µυνδο, δοµινιο θυε
εσ πρεχισο χοντραρρεσταρ µεδιαντε ελ πενσαµιεντο
δεχολονιζαδορ. Σολο ασ σερα ποσιβλε ηαχερ ϖισιβλεσ
φορµασ συβαλτερ νασ δε χονοχιµιεντο θυε ηαν
σιδο ιγνοραδασ ψ νεγαδασ δυραντε σιγλοσ. Σεγν
Θυιϕανο (1992, π. 442):
Λα δεσχολονιζαχι⌠ν επιστεµολ⌠γιχα, δα πασο α
υνα νυεϖα χοµυνιχαχι⌠ν ιντερχυλτυραλ, α υν ιν−
τερχαµβιο δε ε ξπεριενχιασ ψ δε σιγνιφιχαχιονεσ,
χοµο λα βασε δε οτρα ραχιοναλιδαδ θυε πυεδα
πρετενδερ, χον λεγιτιµιδαδ, α αλγυνα υνιϖερσαλι−
δαδ. Πυεσ ναδα µενοσ ραχιοναλ, φιναλµεντε, θυε
λα πρετενσι⌠ν δε θυε λα εσπεχφιχα χοσµοϖισι⌠ν
δε υνα ετνια παρτιχυλαρ σεα ιµπυεστα χοµο λα
ραχιοναλιδαδ υνιϖερσαλ, αυνθυε ταλ ετνια σε λλα−
µα Ευροπα οχχιδενταλ. Πορθυε εσο, εν ϖερδαδ, εσ
πρετενδερ παρα υν προϖινχιανισµο ελ ττυλο δε
υνιϖερσαλιδαδ.
Criterio Jurídico Garantista. (Jul.-Dic. de 2016). Vol. 9, n.o 15, 24-43.
issn
: 2145-3381. Bogotá: Universidad Autónoma de Colombia.
Para continuar leyendo
Solicita tu prueba