El uso de la hoja de coca como manifestación cultural inmaterial
| Autor | Elías Castro Blanco, Juan Carlos Mora González |
| Páginas | 68-91 |
68
El uso de la hoja de coca como manifestación
cultural inmaterial*
The use of coca leaf as intangible cultural heritage
Ελασ Χαστρο Βλανχο∗∗
ελιασχαστροβλανχο≅γµαιλ.χοµ
ϑυαν Χαρλοσ Μορα Γονζ〈λεζ∗∗∗
ϕυανχαρλοσµοραγονζαλεζ≅γµαιλ.χοµ
ΡΕΣΥΜΕΝ
Λα ινϖεστιγαχι⌠ν χυψο αϖανχε τχνιχο σε πρεσεντα εν εστε
αρτχυλο περµιτιρ〈 εσταβλεχερ σι ελ χονσυµο ψ χοµερχιαλι−
ζαχι⌠ν δε αλιµεντοσ α βασε δε ηοϕα δε χοχα πορ παρτε δελ
πυεβλο Νασα, δελ δεπαρταµεντο δελ Χαυχα, πυεδε σερ χον−
σιδεραδο µανιφεσταχι⌠ν δελ πατριµονιο χυλτυραλ ινµατεριαλ
δε λα ναχι⌠ν, ασ χοµο ταµβιν δε θυ µανερα ψ ηαστα θυ
πυντο λα χοµυνιδαδ ιντερναχιοναλ πυεδε προηιβιρ ψ τραταρ
δε ερραδιχαρ συ υσο, δαδο θυε φορµα παρτε δε συσ τραδιχιο−
νεσ µιλεναριασ. Λα τεσισ α δεφενδερ χονσιστε εν θυε φρεντε
α λα ινγεστα δε χοχα πορ παρτε δε λα χοµυνιδαδ Νασα, ελ
Εσταδο χολοµβιανο δεβε ϖελαρ πορ λα προτεχχι⌠ν δε εστοσ
πυεβλοσ, πριϖιλεγιανδο συσ υσοσ µδιχοσ, ριτυαλεσ ψ σιµβ⌠−
λιχοσ, αντεσ θυε χεδερ α λασ πρεσιονεσ εξτερνασ, αµπαραδασ
εν αχυερδοσ χοµο λα ϑυντα Ιντεραµεριχανα δε Φισχαλιζα−
χι⌠ν δε Εστυπεφαχιεντεσ (ϑΙΦΕ).
ΠΑΛΑΒΡΑΣ ΧΛΑςΕ: ηοϕα δε χοχα, µανιφεσταχι⌠ν χυλτυ−
ραλ, πατριµονιο χυλτυραλ ινµατεριαλ, πλυριετνια, µυλτιχυλτυ−
ραλιδαδ, Χορτε Χονστιτυχιοναλ, τραταδοσ, ϑυντα δε Φισχαλι−
ζαχι⌠ν δε Εστυπεφαχιεντεσ.
∗ Αρτχυλο δε ρεφλεξι⌠ν, προδυχτο δε ινϖεστιγαχι⌠ν εν ελ µαρχο δε λα λνεα Εστυδιοσ Ιντερδισχιπλιναριοσ σοβρε χονφλιχτο ψ ϖιολενχια.
∗∗ Φιλ⌠σοφο, Υνιϖερσιδαδ Ναχιοναλ δε Χολοµβια. Μαγστερ εν Φιλοσοφα δελ ∆ερεχηο ψ Τεορα ϑυρδιχα, Υνιϖερσιδαδ Λιβρε. Μαγστερ
εν Ηιστορια, Ποντιφιχια Υνιϖερσιδαδ ϑαϖεριανα. Εσπεχιαλιστα εν Φιλοσοφα δελ ∆ερεχηο ψ Τεορα ϑυρδιχα, Υνιϖερσιδαδ Λιβρε. ∆οχτορ
εν Εστυδιοσ Πολτιχοσ, Υνιϖερσιδαδ Εξτερναδο δε Χολοµβια.
∗∗∗ Φιλ⌠σοφο, Υνιϖερσιδαδ δελ Θυινδο. Αβογαδο, δοχεντε δε ϖαριασ υνιϖερσιδαδεσ εντρε λασ θυε αµεριταν δεσταχαρσε: Υνιϖερσιδαδ
δελ ςαλλε, Υνιϖερσιδαδ δελ Θυινδο, Γραν Χολοµβια ψ Αυτ⌠νοµα, εν λασ ασιγνατυρασ δε ∆ερεχηο Πεναλ, Λ⌠γιχα, Μετοδολογα δε
Ινϖεστιγαχι⌠ν, Σοχιολογα, ∆οχτρινασ Πολτιχασ ψ Φιλοσοφα δε λα Χιενχια.
Criterio Jurídico Garantista. (Jul.-Dic. de 2014). Año 6, n.o 11, 68-91.
issn
: 2145-3381. Bogotá: Universidad Autónoma de Colombia.
ΑΒΣΤΡΑΧΤ
Τηισ ρεσεαρχη πρεσεντσ α τεχηνιχαλ αχηιεϖεµεντ, ωηιχη ισ
εξπεχτεδ το χοντριβυτε το τηε αναλψσισ οφ τηε χοχα λεαφ
χονσυµπτιον ασ ιντανγιβλε χυλτυραλ ηεριταγε οφ τηε Νασα
πεοπλε, φροµ τηε δεπαρτµεντ οφ Χαυχα, χαν βε χονσιδερεδ
ασ ιντανγιβλε χυλτυραλ ηεριταγε οφ τηε νατιον, ηοω ανδ το
ωηατ εξτεντ τηε ιντερνατιοναλ χοµµυνιτψ χαν βαν ανδ
εραδιχατε ιτσ υσε, τακινγ ιντο αχχουντ ιτσ ιµπορτανχε ιν τηε
ανχιεντ τραδιτιονσ οφ τηε Νασα πεοπλε. Τηε τηεσισ ιντενδσ
το δεφενδ χοχα λεαφ χονσυµπτιον ιν τηε Νασα χοµµυ−
νιτψ, τηε Χολοµβιαν Στατε σηουλδ ενσυρε τηε προτεχτιον οφ
τηεσε πεοπλεσ, γιϖινγ πριοριτψ το τηε µεδιχιναλ, ριτυαλ ανδ
σψµβολιχ υσεσ, ρ ατηερ τηαν τηε εξτερναλ εντιτιεσ, χοϖερεδ
ιν αγρεεµεντσ συχη ασ τηε Ιντερ νατιοναλ Ναρχοτιχσ Χον−
τρολ Βοαρδ (ΙΝΧΒ).
ΚΕΨΩΟΡ∆Σ: χοχα λεαφ, χυλτυραλ µανιφεστατιον, ινταν−
γιβλε χυλτυραλ ηεριταγε, µυλτι−ετηνιχσ, µυλτιχυλτυραλισµ,
Χονστιτυτιοναλ Χουρ τ, τρεατιεσ, Ιντερνατιοναλ Ναρχοτιχσ
Χοντρολ Βοαρδ (ΙΝΧΒ)..
Φεχηα δε ρεχεπχι⌠ν: ϕυλιο 25 δε 2014
Φεχηα δε αχεπταχι⌠ν: αγοστο 19 δε 2014
69
Introducción
Παρα λα Φυνδαχι⌠ν Υνιϖερσιδαδ Αυτ⌠νοµα δε
Χολοµβια (ΦΥΑΧ), λα ινϖεστιγαχι⌠ν οχυπα υν λυγαρ
πριϖιλεγιαδο εν λα µεδιδα θυε φορταλεχε λοσ προχεσοσ
αχαδµιχοσ ψ εσ ελ πιλαρ φυνδαµενταλ α παρτιρ δελ
χυαλ λοσ εστυδιαντεσ ψ δοχεντεσ τιενεν λα ποσιβιλιδαδ
δε χονστρυιρ χονοχιµιεντο. Παρα λογραρ εστοσ προ−
π⌠σιτοσ ηα εσταβλεχιδο υνασ λνεασ δε ινϖεστιγαχι⌠ν
ινστιτυχιοναλεσ, εντρε ελλασ Μεµορια χολεχτιϖα,
ηιστορια ε ιδεντιδαδ, χυψο προπ⌠σιτο φυνδαµενταλ
χονσιστε εν οριενταρ λασ πρ〈χτιχασ ινϖεστιγατιϖασ
ηαχια τ⌠πιχοσ θυε προπενδαν πορ λα ρεχονστρυχχι⌠ν
δε λα µεµορια ψ τραδιχιονεσ θυε χοντριβυψαν δε
µανερα σιγνιφιχατιϖα α υνα δεφινιχι⌠ν δε ιδεντιδαδ
χυλτυραλ, δε µανερα θυε ποσιβιλιτεν λα αχυµυλαχι⌠ν
ψ προφυνδιζαχι⌠ν δελ χονοχιµιεντο εν λοσ χαµποσ
προπιοσ δε λασ χιενχιασ ηυµανασ, παρα προµοϖερ
ασ ελ σεντιδο δε περτενενχια δε λασ χυλτυρασ µι−
νοριταριασ, εν εστε χασο, ελ πυεβλο Νασα ο Π〈εζ δελ
δεπαρταµεντο δελ Χαυχα.
Εστα λνεα ινστιτυχιοναλ πριϖιλεγια λα ιµπορτανχια
θυε ηα τενιδο λα µεµορια χολεχτιϖα εν λασ λτιµασ
δχαδασ, εντρε οτρασ ραζονεσ πορθυε σε ιντυψε
θυε νο εσ ποσιβλε αφιανζαρ λασ ρελαχιονεσ σοχιαλεσ
δε υνα χοµυνιδαδ δετερµιναδα νι φορταλεχερ ελ
σεντιδο δε περτενενχια α ελλα σ⌠λο τενιενδο εν
χυεντα ασπεχτοσ δε ορδεν εχον⌠µιχο, πολτιχο, αδ−
µινιστρατιϖο, σοχιαλ, ιδεολ⌠γιχο ο ϕυρδιχο (ΦΥΑΧ,
σ.φ.). Λα µεµορια χολεχτιϖα ταµβιν χοβρα ϖιγορ
εν λα µεδιδα θυε χοντριβυψε α λα περχεπχι⌠ν θυε
σε τιενε νο σολο δε σ µισµο, σινο α νιϖελ γρυπαλ
ο χολεχτιϖο, φρεντε αλ πασαδο ψ ελ πρεσεντε θυε λε
χορρεσπονδε ασυµιρ αντε λα ηιστορια.
Ατενδιενδο α οτρασ ινστανχιασ, χαβε σε〉αλαρ θυε λα
αχτυαλ Χονστιτυχι⌠ν Πολτιχα δε Χολοµβια χοµο
ρεσυλταδο δε λα Ασαµβλεα Ναχιοναλ Χονστιτυψεντε,
⌠ργανο εν ελ θυε διϖερσοσ γρυποσ ψ φραχχιονεσ
πολτιχασ παρτιχιπαρον εν συ ρεφορµα, εστυϖο
δεσδε υν πρινχιπιο λιγαδα α προπυεστασ ινχλυ−
ψεντεσ. Ελ ρεχονοχιµιεντο δε λασ διστιντασ ετνιασ
χονστιτυψε εν πρινχιπιο υν λογρο σιγνιφιχατιϖο,
εν ταντο λοσ γρυποσ, παρτιδοσ ψ µοϖιµιεντοσ αλλ
ρεπρεσενταδοσ χοντριβυψερον δεσδε συσ ϖισιονεσ
οµνιχοµπρενσιϖασ δε µυνδο α φορϕαρ υνα ιδεα
δε ναχιοναλιδαδ. Λοσ ποστυλαδοσ βασαδοσ εν ελ
τραταµιεντο ινδγενα φυερον λοσ σιγυιεντεσ: ρε−
χονοχιµιεντο δε λασ διστιντασ ετνιασ, αποψο α συ
αυτονοµα ψ εστιλοσ προπιοσ δε γοβιερνο, προ−
τεχχι⌠ν α λασ τιερρασ χοµυναλεσ ψ α λασ φορµασ δε
προπιεδαδ σολιδαρια ψ ασοχιατιϖα, προτεχχι⌠ν α λοσ
ρεχυρσοσ νατυραλεσ ψ προτεχχι⌠ν δε λασ ριθυεζασ
χυλτυραλεσ. Χαβε ρεσαλταρ θυε εν εστα Χαρτα, λοσ
δερεχηοσ δε λοσ πυεβλοσ ινδγενασ ψ ϖαλορεσ χυλ−
τυραλεσ ηιχιερον τρ〈νσιτο α ρανγο χονστιτυχιοναλ,
χοµο χονστα εν ελ αρτχυλο 7.
Λα Χονστιτυχι⌠ν δε 1991 δετερµιν⌠ υν εσχεναριο
νυεϖο ψ οτρο τιπο δε ρειϖινδιχαχιονεσ παρα λασ
χοµυνιδαδεσ ψ πυεβλοσ ινδγενασ, αφροχολοµ−
βιανοσ, ραιζαλεσ ψ δεµ〈σ θυε χονφορµαν λα Να−
χι⌠ν; πασ⌠ δε σερ υνα Χονστιτυχι⌠ν χυψο ιδεαλ σε
βασαβα εν λα ιντεγραχι⌠ν ψ ηοµογενειδαδ ραχιαλ,
χυλτυραλ ψ ναχιοναλ, α δεφινιρ λα διϖερσιδαδ τνιχα
ψ χυλτυραλ χοµο ϖαλορ µατεριαλ ε ινµατεριαλ. Εν
εστε ορδεν, λα ϕυρισδιχχι⌠ν εσπεχιαλ ινδγενα εν
λα νυεϖα Χονστιτυχι⌠ν τιενε τρεσ χοννοταχιονεσ
εσπεχφιχασ: α) Ρεχονοχε λα διϖερσιδαδ τνιχα ψ
ελ πλυραλισµο ϕυρδιχο εν ελ τερριτοριο ναχιοναλ;
β) Εσταβλεχε λα νεχεσιδαδ δε λµιτεσ µνιµοσ α
λα νεχεσαρια αυτονοµα ϕυρισδιχχιοναλ δε εστασ
χοµυνιδαδεσ, ψ χ) Πρεϖ λα οβλιγατοριεδαδ δε αλ−
γυνοσ µεχανισµοσ δε χοορδιναχι⌠ν χον λα ϕυρισ−
διχχι⌠ν ναχιοναλ, βαϕο ελ ιµπερατιϖο δε προτεγερ
Criterio Jurídico Garantista. (Jul.-Dic. de 2014). Año 6, n.o 11, 68-91.
issn
: 2145-3381. Bogotá: Universidad Autónoma de Colombia.
ΕΛ⊆ΑΣ ΧΑΣΤΡΟ ΒΛΑΝΧΟ ψ ϑΥΑΝ ΧΑΡΛΟΣ ΜΟΡΑ ΓΟΝΖℑΛΕΖ
Para continuar leyendo
Solicita tu prueba